ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

บทความ

เรื่องแนะนำ

ทำความรู้จัก ประตูน้ำกระทุ่มแบน (ประตูน้ำอ่างทอง)

           ย้อนกลับไปเมื่อ 5-6 ปีก่อนที่ผมเริ่มค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับกระทุ่มแบนทั้งภาพถ่ายเก่า ประวัติต่างๆ ทั้งจากหนังสือและคำบอกเล่าของคนในชุมชนเอง หนึ่งในภาพและเรื่องราวที่น่าสนใจในการออกตามหาครานั้นก็คือ ภาพประตูน้ำอ่างทอง หรือประตูน้ำกระทุ่มแบนนั่นเอง            ขอเล่าความเดิมเกี่ยวกับคลองภาษีเจริญสักเล็กน้อยคร่าวๆ ครับ            เมื่อราว พ.ศ. 2393 - 2410  ช่วงที่การค้าน้ำตาลและผลผลิตจากน้ำตาลรุ่งเรือง สังเกตได้จากจำนวนโรงงานน้ำตาลริมแม่น้ำนครชัยศรี (แม่น้ำท่าจีนในช่วงที่ไหลผ่านสมุทรสาคร) ซึ่งมีมากถึง 23 แห่ง ในปี พ.ศ. 2408 และพื้นที่ปลูกอ้อยที่มีมากที่สุดในช่วงนั้นก็คือ ย่านนครชัยศรี ซึ่งแสดงให้เห็นว่านครชัยศรีเป็นแหล่งผลิตน้ำตาลที่สำคัญ ดังนั้น เพื่อเป็นการส่งเสริมการค้าน้ำตาลและอำนวยความสะดวกในการขนส่งน้ำตาลจากแหล่งผลิตมาสู่ตลาดและกรุงเทพฯ ได้อย่างสะดวก จึงมีการขุดคลองเจดีย์บูชา คลองภาษีเจริญและคลองดำเนินสะดวก เพื่อให้สามารถลำเลียง ภาพคร้อปส่วนแผนที่ จากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ   ...
โพสต์ล่าสุด

รูปถ่าย "หลวงพ่อคง" วัดหงอนไก่ บนการ์ดเก่าลายไทย

รูปถ่ายพระครูถาวรสมณศักดิ์ (หลวงพ่อคง) วัดหงอนไก่ บนการ์ดรองลายไทย พิมพ์ที่โรงพิมพ์ศรีการช่าง ตลาดกระทุ่มแบน มุมทั้งสี่ของการ์ดรอง มีอักขระขอมระบุไว้ในวงกลมลายไทย ซ้ายบน คือ "โม" ขวาบน คือ "พุทธ" ซ้ายล่าง คือ "ทา" ขวาล่าง คือ "ยะ" การ์ดและรูปนี้น่าจะทำขึ้นในช่วง พศ. ๒๔๙๗ ขึ้นไป เพราะโรงพิมพ์ศรีการช่าง เปิดดำเนินกิจการเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๗ --- ขอบคุณเจ้าของภาพ คุณบิว เชิดสุพรรณ ประสานงานโดยพี่โอ กระทุ่มแบน เผยแพร่โดย เพจกระทุ่มแบนโฟโต้ --- คัดลอกข้อมูลบางส่วนด้านล่างนี้จาก เว็บไซต์ สารานุกรมพระเครื่องลุ่มน้ำแม่กลอง www.pra-maeklong.com หลวงพ่อคง วัดหงอนไก่ หรือ พระครูถาวรสมณศักดิ์ (คง ธมฺมสโร) วัดราษฏร์บำรุง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ท่านเกิดเมื่อปีขาล ตรงกับปี พ.ศ. ๒๔๐๙ ไม่ปรากฏชื่อของโยมบิดาและโยมมารดาของท่าน ปี พ.ศ. ๒๔๒๙ หลวงพ่อคงท่านมีอายุครบบวชพอดี ท่านจึงได้เข้ารับการอุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดนางสาว ตำบลนางสาว อำเภอตลาดใหม่ จังหวัดนครปฐม ซึ่งปัจจุบันมีการแบ่งเขตปกครองใหม่เป็นตำบลท่าไม้ อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ได้รับฉายาว่า "ธมฺมสโร...

อีกหนึ่งบันทึกล้ำค่า "เรื่องเล่าและความทรงจำของคุณศิริ เติมประยูร แห่งกระทุ่มแบน"

ในยุคที่โลกหมุนเร็วและความทรงจำของชุมชนเล็กๆ มักถูกกลืนหายไปกับกาลเวลา บันทึกส่วนบุคคลของคุณศิริ เติมประยูร จึงเปรียบเสมือนขุมทรัพย์ทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่ายิ่งสำหรับชาวกระทุ่มแบน บันทึกฉบับนี้มิใช่เพียงการจดจำเรื่องราวส่วนตัว หากแต่ยังสะท้อนภาพชีวิตความเป็นอยู่ ประเพณี และวัฒนธรรมท้องถิ่นในยุคสมัยที่การบันทึกเรื่องราวของชุมชนออกมาเป็นหนังสือในวงกว้างยังเป็นเรื่องยาก โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพฯ บันทึกนี้มีจำนวน 10 หน้ากระดาษ เขียนขึ้นเมื่อราว พ.ศ. 2556 หลังจากที่คุณศิริป่วยหนักในช่วงอายุราว 93–94 ปี ลายมือของท่านในช่วงวัยชราสะท้อนถึงความพยายามและความตั้งใจ แม้กล้ามเนื้อมือจะไม่สามารถควบคุมได้เหมือนในวัยหนุ่มที่มีกำลังวังชา ทำให้บันทึกนี้อ่านได้ยาก และบุคคลทั่วไปอาจเข้าใจได้ไม่หมด หากไม่ใช่คนในครอบครัวที่คุ้นเคยกับลายมือและเรื่องราวของท่านโดยเฉพาะ แม้บางส่วนจะไม่สามารถถอดความได้อย่างสมบูรณ์ แต่โดยภาพรวมแล้วก็ยังสามารถทำให้เราเข้าใจภาพรวมของกระทุ่มแบน วิถีชีวิต และบุคคลที่เกี่ยวข้องในช่วงเวลานั้นได้พอสมควร ต้องขอขอบคุณคุณเสาวนีย์ วนสุนทรเมธี บุตรสาวของคุณศิริ ที่ตระห...

"ทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข ๓๕ สาย ธนบุรี - ปากท่อ" โดย นายเฉลียว วัชรพุกก์ อธิบดีกรมทางหลวง

          ในช่วงนี้ "ถนนพระราม ๒" หรือชื่อเดิม "ถนนปากท่อ-ธนบุรี"  กำลังเป็นข่าวคราวที่ได้รับการพูดถึงผ่านสื่อต่างๆ มากมาย เนื่องด้วยเป็นถนนที่มีการก่อสร้าง ปรับปรุง สร้างเพิ่มเติมกันมาโดยตลอดระยะเวลากว่า 50 ปีที่ผ่านมา ส่งผลกระทบต่อการจราจร ความเป็นอยู่ของชาวบ้านในบริเวณใกล้เคียง          บังเอิญผมได้มีโอกาสอ่านบทความเก่าเรื่องหนึ่งที่เขียนขึ้นใน  วารสารทางหลวง ของกรมทางหลวง กระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ ปีที่ ๗ ฉบับที่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๓ ชื่อเรื่องว่า "ทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข ๓๕ สาย ธนบุรี - ปากท่อ"   โดย นายเฉลียว วัชรพุกก์ อธิบดีกรมทางหลวง ในขณะนั้น ผมจึงขออนุญาตคัดลอกเนื้อหา และภาพแผนที่จากในวารสารออกมาเผยแพร่ รวมถึงบันทึกเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราวในอดีตให้ทุกท่านได้อ่านกันครับ แผนที่แสดงเส้นทางถนนสายธนบุรี-ปากท่อ (เส้นปะสีดำเข้ม)           ทางหลวงแผ่นดินสายธนบุรี - ปากท่อ เป็นทางหลวงแผ่นดินสายใหม่ ซึ่งกรมทางหลวงกำลังเริ่มโครงการก่อสร้างใหม่ ทางหลวงสายนี้เริ่มต้นที่คาวคะนอง จังหวัดธนบุรี ไปสู่จ...

เรื่องเล่าวันวานจากประสบการณ์ พระชัยรัตน์ ชาวปลายคลองภาษีเจริญ กระทุ่มแบน Ep.02

  สัมภาษณ์ พระชัยรัตน์ (พระหมู) ตอนที่ 2 (สัมภาษณ์เมื่อ 20 พฤษภาคม 2561)                เชิญรับฟังเรื่องเล่าวันวานจากประสบการณ์ พระชัยรัตน์ ชาวปลายคลองภาษีเจริญ กระทุ่มแบน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวความซุกซนในวัยเด็ก วัยรุ่น ชีวิตความเป็นอยู่ย่านประตูน้ำอ่างทอง ความอุดมสมบูรณ์ของปลายคลองภาษีเจริญต่อกับต่อแม่น้ำท่าจีน ตอนที่ 2      - วัยรุ่นตีกันในงานวันปีใหม่      - โรงงานย่านกระทุ่มแบนสมัยก่อน      - การเดินทางจากย่านอ่างทองไปตลาดกระทุ่มแบนในสมัยก่อน      - การเดินทางจากอ้อมน้อยเข้ากระทุ่มแบนในสมัยก่อน      - รถเมล์สาย 302 ก่อนจะมีสาย 85      - ป่าจากริมแม่น้ำท่าจีน / ตงเสีย / ท่าเสา      - พายเรือไปส่งหลวงพ่อแง วัดเจริญสุขาราม      - ทิ้งถ่วง (หิ่งห้อย) ริมน้ำ      - โรงวุ้นเส้นสิทธินันท์ ปากคลองดำเนินสะดวก บางยาง

เรื่องเล่าวันวานจากประสบการณ์ พระชัยรัตน์ ชาวปลายคลองภาษีเจริญ กระทุ่มแบน Ep.01

สัมภาษณ์ พระชัยรัตน์ (พระหมู) ตอนที่ 1 (สัมภาษณ์เมื่อ 20 พฤษภาคม 2561)                     เชิญรับฟังเรื่องเล่าวันวานจากประสบการณ์ พระชัยรัตน์ ชาวปลายคลองภาษีเจริญ กระทุ่มแบน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวความซุกซนในวัยเด็ก การเรียน ชีวิตความเป็นอยู่ย่านประตูน้ำอ่างทอง ความอุดมสมบูรณ์ของปลายคลองภาษีเจริญต่อกับต่อแม่น้ำท่าจีน ตอนที่ 1  ⁃ บ้านโรงสีไทยเทียนทอง 2  ⁃ ต้นสนริมน้ำวัดอ่างทอง  ⁃ เล่นน้ำกร่อยปลายคลอง  ⁃ บรรยากาศทิ้งถ่วง(หิ่งห้อย) ในสมัยก่อน  ⁃ เล่นว่าวในท้องนาช่วงหน้าร้อน  ⁃ เรือผีหลอกหาปลาช่วงหน้าหนาว  ⁃ ตกกุ้ง จับกุ้งใหญ่  ⁃ จับกบมากินจากท้องนาได้เต็มตะข้อง  ⁃ วิธีนำกบมาประกอบอาหาร  ⁃ วางตังค์หน้าสวนอ้อย แล้วหักกินจนอิ่ม  ⁃ เรือโยง เรือผักคอยเข้าประตูน้ำอ่างทอง  ⁃ ให้เช่าทำนา แบ่งตวงข้าวให้โรงสี  ⁃ เรือขนทรายจากบางนกแขวก  ⁃ พบเพื่อนเก่ากระทุ่มแบนที่เชียงใหม่  ⁃ อาหาร ผัดไทย หอยทอดย่านประตูน้ำอ่างทอง  ⁃ ท่าองุ่นขึ้นของของตาเริญ  ⁃ อู่เรือตาเล็กย...

การจัดตั้งดับเพลิงเทศบาลขึ้นเป็นครั้งแรกของกระทุ่มแบน

          หากจะกล่าวถึงเรื่องการบรรเทา และป้องกันสาธารณภัย หรือจะเรียกสั้นๆ แบบชาวบ้านว่า การดับเพลิงในสมัยก่อนของกระทุ่มแบน ก็คงต้องย้อนไปในสมัยที่ขุนสุคนธวิทศึกษากร ดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลกระทุ่มแบน เพราะเป็นครั้งแรกที่มีการจัดตั้งดับเพลิงของเทศบาลขึ้น โดยเท่าที่ผมมีข้อมูล ไม่มีการกล่าวถึงปีจัดตั้งครั้งแรก แต่อยู่ในช่วงที่ขุนสุคนธวิทศึกษากรดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีแน่นอน ซึ่งอยู่ในช่วง 12 พฤษภาคม 2488 - 29 เมษายน 2501              ใน หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพขุนสุคนธวิทศึกษากร (สำอางค์ สุคนธวิท) และใน สมุดบันทึกด้วยลายมือของเทศบาลเมืองกระทุ่มแบน ที่บันทึกโดย คุณประชุม เณรจิตต์ ข้าราชการบำนาญ เทศบาลเมืองกระทุ่มแบน และ อสม. ชุมชนดอนไก่ดี เมื่อ 15 ตุลาคม 2543 ประมวลแล้วก็มีระบุไว้เพียง             "มีการจัดตั้งดับเพลิงเทศบาลขึ้นเป็นครั้งแรก โดยได้เรือจากกระทรวงมหาดไทย 2 ลำ และมีเจ้าหน้าที่ประจำพร้อม" เรือดับเพลิงกระทุ่มแบนทั้ง 2 ลำ จอดอยู่ในคลองภาษีเจริญ บริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอกระ...